Η πολιτική κρίση που μέλει μετατραπεί σε σύγκρουση εμφυλιακού χαρακτήρα στην Αλβανία, φέρνει στο φως όλη την παθογένεια του πολιτικού συστήματος. Βασικό έλλειμμα η σταθεροποίηση των θεσμών που θα διευκόλυνε την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας. Ειδικά τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης απ’ το ΣΚ του Έντι Ράμα το πρόβλημα γνωρίζει ιδιαίτερη επιδείνωση δεδομένου ότι δεν πρόκειται απλά περί αυταρχικής διακυβέρνησης αλλά μιας προσωποπαγούς δόμηση των κατ’ εικόνα κι επίφαση θεσμών.
Σ’ αυτό ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα δείχνει να ακολουθεί κι αντιγράφει πιστά τον «Πρόεδρο» της Τουρκία Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Φαίνεται η επιλογή του για στρατηγική πρόσδεση στο άρμα της Τουρκίας δεν είναι απλά σε επίπεδο εξωτερικής κι οικονομικής πολιτικής. Είναι κι αντιγραφή της εσωτερικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα κι ενώ στην Τουρκία σταδιακά ο Ερντογάν επεδίωξε και σε μεγάλο βαθμό πέτυχε να δομήσει μια παραφυάδα δημοκρατίας (εξ άλλου δεν ήταν δύσκολο διότι η Τουρκία ποτέ δεν είχε πρότυπο τη δημοκρατία κατά τις εύρωατλαντικές προδιαγραφές), όπου όλα ξεκινούν και τελειώνουν στον ίδιο, ανάλογα και με πολύ πιο αψυχολόγητα βήματα πετυχαίνει και ο αντιγραφέας του Ράμα. Πρόκειται για κράτη που μοιάζουν με χαλιφάτα όπου θεσμοί όπως: εκλογές, κοινοβούλιο, δικαστική εξουσία, δυνάμεις ασφαλείας κ.α. είναι απλά επίφαση για να παραμένουν στην οικογένεια των χωρών του ΝΑΤΟ ή προσδεμένα με την ΕΕ.
Στην Αλβανία ο Ράμα ξεκίνησε έχοντας όπλο την διαδεδομένη αίσθηση στην κοινή γνώμη για την διαφθορά στους κόλπους της αστυνομίας, να προκαλέσει πρώτα εκεί αλλαγές που την έχουν κυριολεκτικά θέσει υπό τον έλεγχο του.
Από την αντιπολίτευση κιόλας είχε δείξει να έχει τεράστιο πρόβλημα με τις εκλογικές διαδικασίες σε προδιαγραφές τέτοιες που να είναι ελεύθερες, διαφανείς και υπό ίσους όρους. Στη συνέχεια τις διεξήγαγε τόσο τις τοπικές του 2015 (είχε προηγηθεί η διοικητική αναδιάρθρωση με μοναδικό κριτήριο την επικράτηση του Κόμματος του) όσο και τις κοινοβουλευτικές του 2017 σε στενή συνεργασία με ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος με τις οποίες σύμφωνα με την διαδεδομένη αίσθηση και δημοσιεύματα συναλλάσσεται απευθείας.
Το Κοινοβούλιο δεδομένου ότι ποτέ δεν φρόντισε για συναινέσεις και διάλογο αποτελεί απλά ένα καλό φερετζέ για τον απόντα πολιτικό πλουραλισμό. Εξ άλλου από δική του συμπεριφορά και με την απομάκρυνση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και άλλων κομμάτων τις ελάσσονος αντιπολίτευσης είναι πλέον χώρος χειροκροτημάτων για τις ομιλίες του που είτε περιγράφουν εξελίξεις στην οικονομία και τις δημόσιες επενδύσεις παρόμοιες με τις δικές του εικαστικές ανησυχίες, είτε αποτελούν απλά υστερικές επιθέσεις για την αντιπολίτευση που θα επιθυμούσε να μην υφίσταται.
Εξ άλλου με δική του πρόταση και τη συναίνεση του Πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα από το 2008 το Σύνταγμα κατοχυρώνει κλειστές κομματικές λίστες βουλευτών αλλά και δημοτικών συμβουλίων.
Για την οικονομική σφαίρα δεν γίνεται λόγος ότι έχει εξαφανίσει κάθε κανόνα ελεύθερης λειτουργίας των αγορών και του ανταγωνισμού. Λειτουργούν μόνο επιχειρήσεις που λυμαίνονται σε κλειστά παζάρια τις δημόσιες προμήθειες ή που διαθέτουν τις διευκολύνσεις τελωνείων κι εφοριών δημιουργώντας κατά συνέπεια αθέμιτα προνομιακά μονοπώλια.
Εκεί όμως που έχει ξεπεράσει τον δάσκαλο του Ερντογάν είναι όχι η υποταγή της δικαστικής εξουσίας αλλά ένα πολύ πιο γενναίο βήμα: η εξαθλίωση και το ξεχαρβάλωμα της. Πλέον το δικαστικό σύστημα δεν δύναται να απονέμει δίκαιο δεδομένου ότι όλοι οι δικαστές βρίσκονται υπό τον πέλεκα της εξέτασης αλλά κυρίως διότι δεν λειτουργεί το Ανώτερο Δικαστήριο στο οποίο έχουν συσσωρευτεί πλέον των 80 000 υποθέσεων προς εκδίκαση.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο, κρίσιμο για τον έλεγχο της εξουσίας της Κυβέρνησης και του ιδίου, εφόσον μάλιστα ο κοινοβουλευτικός έλεγχος είναι έννοια ξένη για τα δεδομένα της Αλβανίας, δεν υφίσταται καν. Υπάρχει τώρα η υστεροβουλία πίσω απ’ την ομίχλη της δήθεν εξέτασης της υπόθεσης του Προέδρου της Δημοκρατίας, να το στήσει εσπευσμένα με πρόσωπα δικής του επιλογής.
Εκείνο όμως που αποδεικνύει σαφώς την στόχευση ώστε τα πάντα στην Αλβανία να είναι ενός ανδρός βουλή, είναι τα όσα τεκταίνονται τις τελευταίες μέρες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί το ζήτημα του πραξικοπήματος και του δικτύου Γκιουλέν ώστε να υποτάξει στην ουσία κάθε ικμάδα ανεξάρτητου θεσμού στη χώρα.
Στην Αλβανία ο Έντι Ράμα πίσω από μια ημερομηνία - θα γίνουν ή όχι οι εκλογές στις 30 Ιούνη – επιχειρεί να αποκαθηλώσει τον Πρόεδρο. Εφόσον δεν τον υπέταξε στο δικό του πολιτικό παιχνίδι στοχεύει να τον διώξει. Αύριο Πέμπτη θα του γίνει το «δικαστήριο» από βουλευτές του ΣΚ γιατί ανέβαλε ως έχει αρμοδιότητα τις εκλογές. Η συνεδρίαση της Βουλής αύριο θα μοιάζει με τις συγκεντρώσεις λαϊκής διαπόμπευσης του Χότζα και θα καταλήξει με πόρισμα συγκρότησης εξεταστικής επιτροπής για τις πράξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Δεν τον απομακρύνει απευθείας διότι τούτο θα δημιουργούσε πολλά αδιέξοδα κι ίσως κατακραυγή. Θα τον δεσμεύσει σε μια ταπεινωτική θέση όσο θα συγκροτεί το Συνταγματικό Δικαστήριο για να τον απομακρύνει «νομότυπα» κατά τις διατάξεις και ορισμούς του Συντάγματος της «Δημοκρατίας» της Αλβανίας.
Εκεί όμως που ο σουρεαλισμός αγγίζει τα όρια είναι το θέμα των εκλογών για την τοπική «αυτό»διοίκηση. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με συναίσθηση των ευθυνών κι αρμοδιοτήτων του τις ανέβαλε απ’ τις 30 Ιούνη και ξεκινά το απόγευμα διαδικασίες διαβούλευσης με τις πολιτικές δυνάμεις για εξεύρεση μιας συναινετικής κατάλληλης ημερομηνίας ώστε να έχει εκτονωθεί η κρίση.
Ο Πρωθυπουργός Ράμα ωστόσο με μόνα τα μέλη του ΣΚ στην Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή (απ’ το μεσημέρι τα έχει μάλιστα θέσει υπό την προστασία ανδρών της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας διότι «απειλούνταν» η φυσική τους ακεραιότητα) προχωράει τις διαδικασίες για εκλογές στις 30 Ιούνη.
