Tachydromos

Έχει σημασία η ορθή χρήση των όρων ειδικά σε πεδία ευαίσθητα. Συγκεκριμένα προ ολίγων ημερών στα πλαίσια ενημέρωσης για δράση του Συλλόγου Συγγενών και Φίλων των Πεσόντων του Έπους 1940-41 στην Αθήνα με φορείς του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης, η είδηση που αφορούσε την εξέλιξη των εργασιών πεδίου για την εξεύρεση των Ηρωικώς Πεσόντων Ελλήνων Στρατιωτικών υπήρξε η πληροφορία για «ομαδικό τάφο» στην Πρεμετή.

Προφανώς ένας τέτοιος όρος στην προκειμένη δεν ταιριάζει. Στοχεύει μάλλον τη διέγερση του αισθήματος της κοινής γνώμης αλλά στην περίπτωση ούτε αυτό είναι απαραίτητο δεδομένου ότι υφίσταται έτσι κι αλλιώς η απαραίτητη ευαισθησία του Πανελληνίου στην υπόθεση. Συν του ότι εκ του γεγονότος ότι από τριετία σχεδόν στην Αλβανία υπάρχει μόνιμο κλιμάκιο ειδικών που σε συνεργασία με τις αρχές του Αλβανικού Υπουργείου Αμύνης διεκπεραιώνουν με ιδιαίτερη αφοσίωση και συνεπώς επιτυχία το δύσκολο έργο για την ολοκληρωτική εφαρμογή της επικυρωμένης Συμφωνίας μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων.

Ο όρος «μαζικός τάφος» εκτός των άλλων έχει κι αρνητικό φορτίο. Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία να επισημανθεί για την περίπτωση είναι ότι δεν υπάρχουν πληροφορίες για μαζικούς τάφους διότι απλά για όλο το διάστημα που εξελίχτηκαν οι πολεμικές επιχειρήσεις και η απόσυρση του Ελληνικού Στρατού απ’ το θέατρο των μαχών δεν έχουν καταγραφεί και μαζικές εκτελέσεις που θα δικαιολογούσαν την πρώτη. Έτσι δημιουργείται άθελα λάθος πληροφόρηση και λάθος συμπεράσματα. Ούτε μαζικά αιχμαλώτισαν οι Ιταλοί Έλληνες Στρατιώτες για να τους εκτελέσουν στη συνέχεια και ούτε υπήρξαν ανάλογες περιπτώσεις εγκατάλειψης του καθήκοντος όπου και πάλι ενδεχομένως να υπήρξαν εκτελέσεις με αποφάσεις στρατοδικείου σε τέτοια νούμερα.

Σε ότι αφορά συγκεκριμένα την αναφερόμενη τοποθεσία ταφής Ελλήνων Στρατιωτών στην Πρεμετή. Η πληροφορία επιβεβαιώνεται απ’ τους ντόπιους και είναι εδώ και πολλά χρόνια αρμοδίως τσεκαρισμένη. Συν αυτό το επιβεβαιώνει και έγγραφο που διαθέτουν τα αλβανικά αρχεία που αφορά σε ενημέρωση ήδη απ’ το 1981 του ΑΚΑΜ της Ελλάδας στη Ρώμη για επίσημες πληροφορίες που του είχαν προσκομίσει απ’ το Ιταλικό Επιτελείο Στρατού.

Ο τόπος ταφής μάλλον είχε δημιουργηθεί απ’ τους Ιταλούς όπως και σε άλλες περιπτώσεις και το επιβεβαίωσαν ότι ήταν εντάξει και κατά τη δεκαετία του 1960 όταν διεξήγαγαν εκτεταμένες εργασίες για την περισυλλογή των οστών των δικών τους στρατιωτικών που είχαν πέσει σε διάφορες περιοχές της αλβανικής επικράτειας.

Το σχετικό σημείωμα στο οποίο αναφερθήκαμε επισημαίνει πολύ σημαντικές και λεπτομερείς πληροφορίες. Συγκεκριμένα:

«…1. Σας ενημερώνουμε ότι όπως μας μεταβιβάζουν απ’ την αρμόδια υπηρεσία του Ιταλικού Υπουργείου Άμυνας, με το υπ. αρ. 8/11298/AL/2/5/5.10.1961, κατά τις εργασίες περισυλλογής των οστών των Ιταλών στρατιωτικών που έπεσαν στην Αλβανία, έχουν επίσης εντοπισθεί πολλοί τάφοι των Ελλήνων πεσόντων ως ακολουθεί:

α) Σαϊμόλ (Ντραγκότ) περίπου 720 τάφοι

β) στην Κλεισούρα 310 τάφοι

γ) στην Πρεμετή 1 400 τάφοι

Όλοι οι προναφερόμενοι τάφοι δεν διακρίνονται εξωτερικά. Τα οστά έχουν τοποθετηθεί σε θήκες και σε ορισμένες εξ αυτών υπάρχει πλακέτα αναγνώρισης…»

Ωστόσο όμως αλλιώτικα απ’ την περίπτωση του αγρού στο Ντραγκότι στις δύο άλλες περιπτώσεις και ειδικά σ’ αυτή της Πρεμετής κατά τις προηγούμενες δεκαετίες του κομουνιστικού καθεστώτος και στη συνέχεια έγιναν στα σημεία σημαντικές πολεοδομικές επεμβάσεις. Συνέπεια αυτών είναι όχι μόνο να έχει αλλοιωθεί ουσιαστικά το έδαφος αλλά και να έχουν απολεστεί αρκετοί τάφοι.

Στην Πρεμετή στο σημείο κατά τη δεκαετία του 1970 κατασκευάστηκε στάδιο ποδοσφαίρου. Είναι επαρκείς οι πληροφορίες ότι για την εξυπηρέτηση του σκοπού αυτού κατά την εκτέλεση των χωματουργικών εργασιών πολλά οστά πετάχτηκαν με μπουλντόζες στον Αώο ποταμό που διέρχεται κοντά. Άλλα επίσης κακομεταχειρίστηκαν μετά το 1990 από ιδιοκτήτες παρακείμενων οικοπέδων που έκτισαν κτιριακές εγκαταστάσεις.

Στάδιο ποδοσφαίρου Πρεμετή

Προφανώς έχουν μείνει και πολλοί τάφοι και η προσδοκία είναι να βρεθούν αρκετές δεκάδες απ’ τους Πεσόντες Έλληνες Στρατιωτικούς αλλά ο αριθμός που αναφέρθηκε στη διοχέτευση της είδησης είναι παρωχημένος προφανώς.

Google Maps-Στάδιο ποδοσφαίρου Πρεμετή

Η παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος με κλεισμένα τα σύνορα και επίσης από άλλες δυσκολίες που δεν κατέστησαν εφικτή την από νωρίς εκδήλωση του ενδιαφέροντος για τις περίπου 8000 Έλληνες Πεσόντες επιφέρει και την απώλεια ταφών, την λήθη των επόμενων γενεών που δεν μπορούν να παράσχουν πολλές και ακριβείς πληροφορίες κ.α. συναφή.

Έτσι το έργο της αποστολής που διεκπεραιώνει τη διαδικασία αναζήτησης, εκταφής, ταυτοποίησης και ταφής στα κανονικά Στρατιωτικά Κοιμητήρια, γίνεται πιο σύνθετη αλλά και πολύ πιο συγκινητική.

Σημασία έχει όλοι ιδιώτες και φορείς να προσπαθούν να τους διευκολύνουν και όχι να προσθέτουν για πολύ εφήμερη πρόκληση συγκίνησης, αθέμιτες δυσκολίες.

Κοινοποίηση