Μην έχοντας πολλά να αναλύσουμε σε ότι αφορά την πολιτική σταδιοδρομία και την προσφορά στα κεντρικά πολιτικά ζητήματα της Πατρίδας, του αποδημήσαντος Χριστουγεννιάτικα, πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, δύο –τρεις αναφορές μπορούμε ωστόσο να κάνουμε.
Πρόκειται για όψεις στα ζητήματα του Ελληνισμού στη Βόρεια Ήπειρο τον οποίο ο Κάρολος Παπούλιας προσέγγισε με ότι φαίνεται τόσο θεσμικά όσο και ανθρώπινα δεδομένου ότι είχε τις δικές του γνώσεις και εμπειρίες ως Ηπειρώτης και άνθρωπος των συνόρων. Θα πρέπει όμως για να κατανοήσουμε την σημασία κάποιων ενεργειών του τη δεκαετία του 1980 να γυρίσουμε στις συνθήκες που τότε επικρατούσαν.
Και τότε η πολιτική θα διαπιστωθεί ότι με την επιδίωξη του για βελτίωση των σχέσεων με το καθεστώς των Τιράνων είχε να συνεισφέρει τόσο για τις διακρατικές σχέσεις, κυρίως όμως για να προσφέρει στον Ελληνισμό δυνατότητες ώστε να επανέλθει σε εκπλήρωση υποχρεώσεων που εκκρεμούσαν.
Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια απ’ την επίσκεψη του κυβερνητικού κλιμακίου της Κυβέρνησης Παπανδρέου, με επικεφαλής τον τότε Υπουργό Εξωτερικών Κάρολο Παπούλια στα Τίρανα, είναι κάτι μακρινό. Μοιάζει μάλιστα γεγονός τετριμμένο κρίνοντας τη από τη σκοπιά της πολιτικής και διπλωματικής ανάλυσης ή υπό το πρίσμα για το πόσο συχνές είναι πλέον τέτοιες πολιτικές ανταλλαγές.
Προσφέρει όμως δύο σπουδαίες συγκινήσεις το οπτικό υλικό που εντοπίζει κανείς και οι περιγραφές αλβανών ιθυνόντων που συνόδευαν τους Έλληνες επισήμους: η επίσκεψη στην Μονή του Αγίου Κοσμά στο Κολικόντασι και το προσκύνημα στο Ιερό Λείψανο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Όντως ήταν μια υποχρέωση εθνική. Είχαν παρέλθει σχεδόν σαράντα χρόνια από το σφράγισμα των συνόρων και είκοσι από τότε που με τις αποφάσεις του αθεϊστικού καθεστώτος ναοί και μονές είχαν μετατραπεί σε αποθήκες, σε στάβλους, σε κινηματογράφους.
Και το Λείψανο του Αγίου Κοσμά κάπου πεταμένο. Δέθηκε η ευκαιρία έστω και φευγαλέα να αποδειχθεί ότι οι Έλληνες παραμένουν έθνος συνεπή στα ιστορικά του τάματα. Και επίσης σε ότι αφορά την άλλη μεγάλη εθνική εκκρεμότητα σχετιζόμενη με την υπόθεση των Πεσόντων Στρατιωτικών στο Μέτωπο του Αντιφασιστικού αγώνα 1940-’41. Με το που δημιουργήθηκαν οι συνθήκες της επικοινωνίας και του ελάχιστου έστω ανοίγματος στα πλαίσια της προαναφερόμενης επίσκεψης του τότε Υπουργού των Εξωτερικών υπήρξε ειδική μέριμνα σε ότι αφορά στην εκκρεμότητα αυτή. Συμβολικά η επίσκεψη στα μέρη των μαχών στα Στενά της Κλεισούρας. Αποσαφήνιση ότι η Ελλάδα ενδιαφέρεται για νεκροταφεία στα μέρη της θυσίας τους. Επί της ουσίας ωστόσο φαίνεται από ενέργειες της Αλβανικής Κυβέρνησης και των υφιστάμενων κρατικών αρχών ότι το θέμα ήταν ουσιαστική συνιστώσα στις συνομιλίες.
Για αμφότερα ο Πρόεδρος έφυγε αναπαυμένος ότι συνέβαλε τα μέγιστα.
Στην επίσκεψη του καθώς ολοκληρώνονταν η δεύτερη θητεία ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε την ευκαιρία να διαπιστώσει ότι υπό τη μέριμνα του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου – μοιράζονταν εξ άλλου τις ίδιες ανησυχίες της γενιάς, το ίδιος μεράκι και για την προσέγγιση των δύο λαών- η Ορθόδοξη Εκκλησία είχε αναβιώσει και τα Λείψανα του Αγίου Κοσμά αποτελούν ευλογία για το πλήρωμα της τοπικής εκκλησίας, το Ελληνικό Έθνος και τον Ορθόδοξο κόσμο ολόκληρο. Το Μοναστήρι εξ άλλου έχει αποκατασταθεί πλήρως. Στα Στενά της Κλεισούρας διαπίστωσε ότι και η δεύτερη υποχρέωση του Έθνους χάρη και πάλι σε πρωτοβουλίες του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου είχε συγκροτηθεί ήδη το Στρατιωτικό Νεκροταφείο για τους Πεσόντες.
Σε ότι αφορά δε την προσέγγιση των δύο λαών και κρατών εκεί οι προσδοκίες του 1985 έχουν πολλαπλώς και ποικιλόμορφα εκπληρωθεί. Και ας προσπάθησαν για άλλη μια φορά να επιδείξουν την αγνωμοσύνη τους τμήματα της αλβανικής πολιτικής ηγεσίας υπό την καθοδήγηση της Τουρκίας στο πρόσωπο του Κάρολο Παπούλια. Η πλειοψηφία ξέρει να εκτιμά.
Σε ότι αφορά στην Εθνική Ελληνική Μειονότητα επίσης τα «ανοίγματα Παπούλια» ήταν στην ώρα τους. Η Πατρίδα έπρεπε όχι απλώς να διαπιστώσει δια του ανοίγματος τι είχε συμβεί μετά από 40 έτη πειράματα του Χότζα πάνω στο κομμάτι αυτό του Ελληνισμού. Έπρεπε να το προσεγγίσει… να του μεταφέρει το μήνυμα ότι η Πατρίδα δεν το έχει ξεχάσει. Στο σημείο αυτό ο Πρόεδρος έφυγε μάλλον έχοντας κάποιες αβεβαιότητες που μας απασχολούν όλους. Όχι για το τότε. Ούτε για το σήμερα. Μάλλον για το αύριο και την προοπτική του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού.
‘Έστω και οι λίγοι και μέσα από τη δυσκολία της συγκυρίας της απομόνωσης που επιφέρει η Πανδημία: Καλό Παράδεισο Πρόεδρε!
